Ayasofya çözülmeyi bekleyen çok sayıda gizemiyle her zaman ilham kaynağı olmuştur. Türkolog Ali Canip Olgunlu, “Ayasofya / Karadaki En Büyük Yelkenli” isimli kitabında, Ayasofya ile ilgili çözdüğü yeni gizemleri anlatıyor. Ayasofya’daki Tanrı’nın işaretini gördünüz mü?
Ayasofya’da Hz. İsa’yı sembolize eden gül ile Hz. Muhammed’i temsil eden gül aynı mıdır? Hz. Süleyman ve hızır makamı Ayasofya’nın neresindedir? Meryem Ana’nın Ayasofya’da göründüğü yer neresidir? Ayasofya’nın zemininde görünen cennetten çıkan dört nehrin adı nedir?
Kutsal Kâse’nin Ayasofya’nın kubbesi olduğunu biliyor muydunuz? Masonlar’ın Ayasofya’daki sembollerini farkettiniz mi? Fatih Sultan Mehmet Ayasofya’yı camiye çevirdikten sonra göz hizasından yukarıdaki mozaiklere neden dokundurmadı? Hz. Hüseyin’in levhası üzerindeki gözyaşını farkettiniz mi? Ayasofya’daki mezarı açılan o kralın kemikleri neden köpeklere atıldı?
Satın AlPrometheus ile İsa neden aynı şekilde çarmıha gerildi? Hristiyanlar’ın tabutları neden altı köşelidir? Lahitlerin üzerindeki güvercinle cami duvarlarına yaptırılan güvercinlikler aynı anlama mı geliyor? Hristiyanlar’daki resim yasağı nereden geliyor? Meryem Tanrı’nın mı, insanoğlu İsa’nın mı annesi?”